Η ιστορία της μαρμελάδας ξεκινά από την Αρχαία Ελλάδα, ως τρόπος διατήρησης αρχικά των κυδωνιών και στην συνέχεια κι άλλων φρούτων. Οι αρχαίοι Έλληνες διατηρούσαν τα κυδώνια βράζοντάς τα σε χαμηλή φωτιά με μέλι. Παρατηρώντας ότι όταν το μίγμα όσο κρύωνε άρχιζε να πήζει, ανακαλύφθηκε η πηκτίνη. Ο πρόγονος μια ουσίας που έμοιαζε με τη ζελατίνη, μια διαδικασία που προχώρησαν οι Ρωμαίοι. Συντηρούσε τα φρούτα, το μέλι αλλά διαπίστωναν ότι ο τρόπος αυτός δεν ήταν αποτελεσματικός με τα κυδώνια. Έτσι έβραζαν τα κυδώνια σε κρασί πριν προσθέσουν το μέλι. Κι έτσι το αποτέλεσμα ήταν η απελευθέρωση της πηκτίνης κι έτσι τελικά την παραγωγή μιας ζελατίνας κυδωνιών. Το γλυκό αυτό αποτέλεσμα το ονόμαζαν μελίμηλον. Η παραγωγή της πρώιμης αυτής μαρμελάδας υιοθετήθηκε κι από τους Ρωμαίους, οι οποίοι την ονόμασαν melimelum.
Την πρώτη γραπτή αναφορά στην μαρμελάδα την βρίσκουμε σε ένα Ρωμαϊκό βιβλίο μαγειρικής κι αργότερα στο βιβλίο του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου «Περί βασιλείου τάξεως», όπου αναφέρονται συνταγές αυτού του είδους »πρωτο-μαρμελάδας» με κυδώνι, λεμόνι, δαμάσκηνο και αχλάδι.
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα η τεχνική της παρασκευής της μαρμελάδας εξελίχθηκε κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μοιάζει με τη σημερινή. Υπό τη σχεδόν σημερινή της μορφή, η μαρμελάδα, λέγεται ότι εφευρέθηκε γύρω στο 1560 χάρη σε έναν γιατρό της βασίλισσας της Σκωτίας, Μαρίας, όταν για να τη συνεφέρει από τη ναυτία κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού της από τη Γαλλία στη Σκωτία, ανακάτεψε πορτοκάλι με ζάχαρη. Λόγω αυτής του της κίνησης προέκυψε και μια ετυμολογική εκδοχή της μαρμελάδας. “Marie est malade”, (“η Μαρία είναι άρρωστη”). Κάτι που δεν ενστερνίζονται οι ερευνητές της γαστρονομίας οι οποίοι επιμένουν ότι επικρατέστερη προέλευση είναι από την πορτογαλική λέξη marmelo (=κυδώνι). Αναζητώντας όμως τη ρίζα της κάνουν μερικά βήματα πίσω, σταματούν στη λατινική λέξη »melimelum» και καταλήγουν στην ελληνική λέξη »μελίμελον».
Μια άλλη ιστορία για τη μαρμελάδα, και που και αυτή έχει σχέση με τη Σκωτία, αναφέρει ότι η Janet Keiller πειραματίστηκε αρκετά με στοίβες πικρών πορτοκαλιών από την Ισπανία και την Πορτογαλία στις αρχές του 1790. Το 1797 η οικογένειά της ίδρυσε το πρώτο εργοστάσιο μαρμελάδας στη Σκωτία. Η σύνδεση, πάντως, της Πορτογαλίας με τη μαρμελάδα φαίνεται να έχει την αφετηρία της στο γεγονός ότι ήδη από το 16ο αι. η Ευρώπη και κυρίως η Αγγλία, η Σκωτία και η Γαλλία απολάμβαναν τα ζαχαρωμένα κυδώνια που εξήγαγε η Πορτογαλία.
Κλείνουμε με το απόφθεγμα του Sir Noel Peirce Coward (1899-1973), διάσημου Άγγλου ηθοποιού και θεατρικού συγγραφέα, ο οποίος είχε πει το εξής καταπληκτικό:
“Το χιούμορ πρέπει να είναι ένα υπέροχο μεζεδάκι, όπως το χαβιάρι. Ποτέ μην το πασαλείβεις παντού όπως τη μαρμελάδα.”
ΥΛΙΚΑ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ
2.500 γρ φρεσκοκομμένα ολόκληρα λεμόνια
1 λίτρο νερό
2 κιλά ζάχαρη
3 κουταλιές της σούπας γλυκόζη
1 κουταλιά της σούπας υγρή βανίλια
Κόψτε τα λεμόνια στο πάνω και στο κάτω μέρος και αφαιρέστε το εσωτερικό κοτσανάκι.
Βάλτε τα λεμόνια σε μεγάλη κατσαρόλα με μπόλικο νερό.
Βράστε για περίπου ένα δεκάλεπτο και χύστε το νερό..
Κάντε το ίδιο 3-4 φορές .
Δοκιμάστε λίγο από την φλούδα να δείτε αν έχουν ξεπικρίσει.
Βάλτε στην κατσαρόλα ένα λίτρο νερό την ζάχαρη και τα λεμόνια.
Τοποθετήστε την κατσαρόλα στην φωτιά και ανακατέψτε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη.
Βράστε για 20 λεπτά περίπου.
Σβήστε την φωτιά και αφήστε τα λεμόνια στη κατσαρόλα όλη την νύχτα.
Πολτοποιήστε τα λεμόνια στο μούλτι.
Βάλτε τον πολτό στην κατσαρόλα με το σιρόπι συν την γλυκόζη και το άρωμα βανίλια.
Βράστε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να δέσει η μαρμελάδα,
(θερμοκρασία δεσίματος με θερμόμετρο 105 βαθμούς).
Βάλτε την σε καθαρά αποστειρωμένα βάζα,κλείστε τα καπάκια ερμητικά και
γυρίστε τα ανάποδα .
Φυλάξτε σε ξηρό,σκοτεινό μέρος μακρυά από υγρασία και ζέστη.
Απολαύστε την μαρμελάδα στο πρωινό σας η στα τσιζκέικ σας,
σαν προσθήκη για άρωμα μέσα σε κέικ,τάρτες και μπισκότα.
ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ..
ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ!
(Επιμέλεια – Εκτέλεση συνταγής:Ρένα Κώστογλου)(Φωτογραφίες :Ρένα Κώστογλου)