ΧΟΙΡΙΝΟ ΜΕ ΚΥΔΩΝΙΑ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΚΗΝΑ

Τα έθιμα των Χριστουγέννων έχουν αρχίσει να χάνονται σιγά-σιγά με το πέρασμα των χρόνων με την μορφή που τηρούνταν από τους προγόνους μας.
Οι ξένες επιρροές έχουν τροποποιήσει κάποια από αυτά ή σε κάποιες περιπτώσεις τα έχουν καταργήσει.
Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών στο νησί της Σάμου κυρίως στα χωριά και τουλάχιστον οι γηραιότεροι τα τηρούν κατά γράμμα.
Πολλές είναι ακόμη οι νοικοκυρές που παρά τον φόρτο εργασίας κυρίως οι νεότερες, φτιάχνουν τις παραμονές των Χριστουγέννων σπιτικούς κουραμπιέδες, μελομακάρονα, μπακλαβά με σουσάμι και καρύδι και “κατάδες” (σαν κουραμπιέδες με γέμιση από  καρύδια).
Οι γιαγιάδες λένε ότι τα γλυκά θα γλυκάνουν το νεογέννητο Χριστό. Η γαλοπούλα στην Σάμο μαγειρεύεται τα τελευταία χρόνια σαν ξενόφερτο έθιμο. Οι Σαμιώτες έχοντας χοιρίδια που εκτρέφανε τα έσφαζαν παραμονές της μεγάλης γιορτής και το κρέας το χρησιμοποιούσαν ως τις απόκριες, φυλαγμένο στα “κατώγια”(κελάρια συνήθως υπόγεια).
Το πρωί των Χριστουγέννων μετά την εκκλησία συνηθίζεται να γίνονται οι “χοιρινές τηγανιές” συνοδευμένες με κρασάκι για να ανοίξει η όρεξη, καθώς και “πηχτή” η οποία έχει γίνει από την παραμονή.
Η πηχτή είναι βρασμένο χοιρινό κρέας με μπόλικο λεμόνι, το οποίο αφήνουν να πήξει όλη τη νύχτα.
Το φαγητό που σερβίρεται στα περισσότερα, ακόμη και σήμερα, σπίτια της Σάμου είναι το σελινάτο χοιρινό.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά από νωρίς λένε τα κάλαντα και με τα χρήματα που μαζεύουν πηγαίνουν στα μαγαζιά, προκειμένου να αγοράσουν τα δώρα τους.
Οι γυναίκες κάνουν πυρετώδεις προετοιμασίες για το τραπέζι του ρεβεγιόν, αλλά και της “προβέντας” που πρέπει να πάει στις πεθερές, στις κουμπάρες για την καλή χρονιά.
Η “προβέντα” είναι ένα πιάτο με γλυκά που κρίνει πολλές φορές την νοικοκυροσύνη της Σαμιώτισσας, καθώς συνοδεύεται συνήθως και με την βασιλόπιτα που έχουν φτιάξει.
Το ρόδι είναι απαραίτητο για κάθε σαμιώτικο σπιτικό, καθώς οι οικογένειες το πρωί της Πρωτοχρονιάς μετά την εκκλησία θα το σπάσουν για να σκορπίσουν οι σπόροι του και να “γεμίσει” το σπίτι ευτυχία και υγεία.
Όποιος κάνει το ποδαρικό πρέπει να πάρει “μπουλιστρίνα” (χρήματα), την οποία περιμένουν τα παιδιά επίσης από παππούδες, γιαγιάδες, θείες που θα πλαισιώσουν το μεσημέρι το τραπέζι.
Την παραμονή των Φώτων, παιδιά λένε τα κάλαντα, ενώ ανήμερα σε κάθε πόλη λειτουργεί μια μόνο εκκλησία και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας σχηματίζεται πομπή για το λιμάνι που θα γίνει ο αγιασμός των υδάτων και ο Μητροπολίτης (στην πρωτεύουσα) ή ο παπάς θα ρίξει τον σταυρό.
Όποιος τον πιάσει θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς, παίρνει την ευλογία του ιερέα και μαζί του γυρνούν το μεσημέρι από σπίτι σε σπίτι για να μεταφέρουν την ευλογία του στους κατοίκους του νησιού.

 

ΥΛΙΚΑ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ ( για 6 άτομα)

1500 γρ χοιρινό ψαχνό από μπούτι κομμένο σε μερίδες

5 μεγάλα κυδώνια 

25 ξερά δαμάσκηνα απύρηνα

2 μεγάλα κρεμμύδια περασμένα στο μούλτι

ελαιόλαδο για το σοτάρισμα

1/2 κουταλάκι  του γλυκού κανέλα

12 γαρίφαλα

2 κουταλιές της σούπας ντοματοπελτέ 

1 κρασοπότηρο γλυκό κρασί(Σάμου)

Αλάτι, πιπέρι και ένα κύβο(ότι γεύση θέλετε)

Καθαρίστε τα κυδώνια από τη φλούδα και τα κουκούτσια .

Κόψτε τα <κυδωνάτα> ( όπως τις πατάτες).

Σε ένα τηγάνι βάλτε ελαιόλαδο και  τηγανίστε τα μέχρι να ροδίσουν .

Βγάλτε τα και τα βάλτε τα  στην άκρη.

 

Βάλτε στο ίδιο τηγάνι το χοιρινό να σωταριστεί και να  ροδοκοκκινίσει.

Το βγάζετε και αυτό.

Μεταφέρετε  το λάδι σε μια κατσαρόλα ,ρίξτε το κρεμμύδι και σοτάρετε μέχρι να γυαλίσει.

 

 

Ρίξτε μέσα τις μερίδες του χοιρινού, προσθέστε το κρασί ,τα γαρίφαλα και νερό, τόσο όσο να το σκεπάσει.

Αφήστε το να σιγοβράσει μέχρι να αρχίσει να μαλακώνει(περίπου μια ώρα-εξαρτάται και από το κρέας).

 

Προσθέστε στη κατσαρόλα τα δαμάσκηνα.

Ρίξτε τον  πελτέ στη κατσαρόλα και ανακατέψτε να διαλυθεί.

Προσθέστε την κανέλα,αλάτι ,πιπέρι και τον κύβο.

Αφήστε το φαγητό να πάρει μια βράση(10 λεπτά) και ρίξτε τα κυδώνια.

Χαμηλώστε την φωτιά και σιγοβράστε μέχρι να πήξει η σάλτσα.

Αν έχετε χρησιμοποιήσει κατσαρόλα που μπορεί να μπει στο φούρνο ,

σκεπάστε με το καπάκι  και αποτελειώστε το φαγητό στον φούρνο

( σαν γάστρα) στους 200 βαθμούς για 15-20 λεπτά.

Ο συνδυασμός του ξερού δαμάσκηνου και του κυδωνιού μαζί με το χοιρινό

δίνει ένα φαγητό με μια υπέροχη γλυκόξινη γεύση. 

 Συνοδέψτε το με ένα καλό κρασί…κατά προτίμηση Selana ροζέ,από την ΕΟΣ Σάμου.

 

 

ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ .. 

ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ!

 

 

 

 

 

(Επιμέλεια – Εκτέλεση συνταγής:Ρένα Κώστογλου)
(Φωτογραφίες :Ρένα Κώστογλου)