Η λέξη ‘μαρμελάδα’ (marmelada) αρχικά σήμαινε ‘μαρμελάδα κυδώνι’ και πρωτοεμφανίζεται στα πορτογαλικά το 1521 ως παράγωγο της λέξης marmelo (= κυδώνι). Αυτή με τη σειρά πηγαίνει πίσω στο λατινικό malomellum για γλυκό κυδώνι ή μήλο, που κατά τον Ισίδωρο μπορεί να αναφέρεται είτε στο ίδιο το φρούτο ή στο γεγονός ότι αυτό σερβίρονταν με μέλι (melomeli, μέλι αρωματισμένο με κυδώνι). Παραπίσω βρίσκεται το ελληνιστικό μελίμηλον (γλυκόμηλο ή μηλόμελι – melimelon) του Διοσκουρίδη, που στη βυζαντινή εποχή σήμαινε και τον καρπό μιας μηλιάς που μπολιάστηκε πάνω σε κυδωνιά.
Από το 1524 που βρίσκουμε την πρώτη αναφορά στο είδος, σε έναν λογαριασμό για «ένα κουτί μαρμελάδας» που παρουσιάστηκε στο συζυγοκτόνο βασιλιά Ερρίκο VIII από κάποιον Hull του Exeter (The Book of Marmelade, C. Anne Wilson, University of Pennsylvania Press) μέχρι και τον 16ο αιώνα, κύριο συστατικό της φαίνεται να έχει παραμείνει το κυδώνι. Η ποικιλομορφία στα φρούτα όπως δαμάσκηνα, κορόμηλα, φράουλες και χουρμάδες εμφανίζεται ξαφνικά τον 17ο αιώνα –στο ίδιο διάστημα τα εσπεριδοειδή διατηρημένα σε ζάχαρη ονομάζονταν ακόμα γενικά κόντιτα (succade).
Τα εσπεριδοειδή αρχίζουν να γίνονται μαρμελάδα το 17 αιώνα. Στα μέσα του υπάρχουν οι πρώτες αναφορές στην προσθήκη της φλούδας τους σε φέτες, συστατικό που καθιερώνεται δυο αιώνες αργότερα, στα μέσα του 19ου αιώνα όπου πλέον θεωρείται ασφαλές. Κι εδώ έχουμε πια τη δημιουργία της αγγλικής μαρμελάδας πορτοκάλι. …Στα ελληνικά όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες π.χ. στα γαλλικά και στα γερμανικά, η λέξη «μαρμελάδα» εξακολουθεί να συνδέεται γενικά με τη «διατήρηση» (preserve) … αλλά η έννοια για τα «διατηρημένα εσπεριδοειδή» έχει τόσο καλά εντυπωθεί στα αγγλικά που το 1981 η ΕΚ με διάταγμα δήλωσε ότι ο όρος ‘μαρμελάδα’ δεν θα μπορεί να δοθεί σε προϊόν που δεν παρασκευάζεται αποκλειστικά από εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια ή γκρέιπφρουτ κλπ).
ΥΛΙΚΑ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ (Βγάζει περίπου 4 βάζα μαρμελάδα)
12 μεγάλα πορτοκάλια χωρίς κουκούτσια κομμένα σε φέτες
2 κιλά ζάχαρη
1 μεγάλη κουταλιά της σούπας γλυκόζη
2 κουταλάκια του γλυκού τζίντζερ τριμμένο
χυμό 2 μεγάλων λεμονιών
Διαλέξτε καρπούς που δεν έχουν εξωτερικά σημάδια απέξω.
Πλύντε τα πορτοκάλια καλά και κόψτε τα στην μέση και μετά στα 4.
Βγάλτε τα λευκά νεύρα από το κέντρο..
Μπορείτε να τα κόψετε και πιο λεπτά σαν μπαστουνάκια και να μην τα περάσετε από το μούλτι
(στην αρχή του δεύτερου βρασίματος)..
Βάλτε τα φρούτα στο νερό ( να τα σκεπάζει) και βάλτε ένα πιάτο από πάνω ..
Αφήστε τα όλη την νύχτα ..
Αλλάξτε το νερό τους 2 φορές(την δεύτερη φορά λίγο πριν αρχίσετε τον βρασμό).
Το επόμενο πρωί ρίξτε μέσα την ζάχαρη και βάλτε τα να βράσουν για 1 ώρα ..
Προσθέστε την γλυκόζη και το τζίντζερ.
Σταματήστε τον βρασμό και αφήστε την μαρμελάδα σας να ξεκουραστεί για μια μέρα .
Το επόμενο πρωί περάστε τα πορτοκάλια από το μούλτι και ρίξτε τον πολτό μέσα στην κατσαρόλα
με τα υπόλοιπα υγρά..
Βράστε για δεύτερη φορά για άλλα 60 λεπτά ανακατεύοντας συχνά..
Λίγο πριν ολοκληρωθεί ο βρασμός ρίξε μέσα τον χυμό από τα λεμόνια ..
Βάλτε την μαρμελάδα σας σε στεγνά, καθαρά βάζα .Κλείστε τα ερμητικά και γυρίστε τα ανάποδα.
Αφήστε να κρυώσουν και αποθηκεύστε τα σε στεγνό σκοτεινό ντουλάπι ..
Tips για να διατηρήσουμε τις σπιτικές μαρμελάδες
ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ..
ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ!
(Επιμέλεια – Εκτέλεση συνταγής:Ρένα Κώστογλου)(Φωτογραφίες :Ρένα Κώστογλου)