Τα λαμπρόψωμα και οι λαμπροκουλούρες, ψωμιά εορταστικά, λιγότερο ή περισσότερο γλυκά, πλούσια σε αυγά και βούτυρο (τροφές απαγορευμένες στην διάρκεια της νηστείας) στολίστηκαν με ανοιξιάτικα λουλούδια, φύλλα, σταυρούς και φίδια ζύμης. Ένα αυγό, σύμβολο του αίματος του Χριστού αλλά κυρίως σύμβολο αναγέννησης- ο τάφος που σπάει για να βγει η καινούρια ζωή- στολίζει τα περισσότερα, αν και όχι όλα από αυτά.
Ονόματα χαϊδευτικά, τρυφερά,αυγοκουλούρα, αβκούλα, αβδοκούλλα,κοκόνα, κουτσούνα,καλαθάκι,το ποδαράκι του Χριστού ,δηλώνουν το σχήμα τους και τον τόπο καταγωγής τους.Υπάρχουν κι άλλα ψωμιά που έχουν το σχήμα του σαλιγκαριού ή του φιδιού,κρητικοί κριγοί που αναπαριστούν το κεφάλι του κριαριού,ψωμιά σε σχήμα 8, σχηματική αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής όλα φτιαγμένα με τα καλύτερης ποιότητας υλικά.
Ανάμεσά τους ένα από τα πιο γνωστά πανελληνίως: το τσουρέκι.Καθώς 400 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας άφησαν τα ίχνη τους τόσο στα φαγητά της νεώτερης Ελλάδας όσο και στα ονόματά τους, δεν είναι παράξενο που και το τσουρέκι έχει ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή (τουρκ. çörek).Με τα αρώματα της μαστίχας και του μαχλεπιού ή και των δυο, ανάλογα με την περιοχή παρασκευής του, κάποτε το έφτιαχναν μόνο το Πάσχα και σε πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις. Τώρα όμως εμφανίζεται σε φούρνους και ζαχαροπλαστεία όλο το χρόνο, χωρίς το κόκκινο αυγό φυσικά.
Παραδοσιακά, το Μεγάλο Σάββατο πηγαίνουν στην εκκλησία καλαθάκια με λαμπρόψωμα και αυγά για να ευλογηθούν. Τα περισσότερα από αυτά θα καταναλωθούν στο δείπνο της Ανάστασης και στο γεύμα της ημέρας του Πάσχα. Τα βαφτιστήρια οφείλουν να προσφέρουν ένα ωραίο λαμπρόψωμο ή τσουρέκι στους νονούς τους. Πριν μερικές δεκαετίες και οι νεόνυμφες πρόσφεραν πλουμιστά πασχαλινά ψωμιά στα πεθερικά τους.Η Δευτέρα του Πάσχα είναι συνδεδεμένη και με ταφικά έθιμα. Ειδικά παλιότερα, σε πολλές περιοχές πήγαιναν τσουρέκια, κουλούρια και κόκκινα αυγά στους τάφους. Μ’ αυτό τον τρόπο οι νεκροί μετείχαν στη χαρά των ζωντανών.
ΥΛΙΚΑ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ
1 κιλό και 260-300 γρ περίπου αλεύρι για όλες τις χρήσεις
200 γρ αλεύρι για τσουρέκι μύλοι Γεωργίου(μοβ)
350 γρ ζάχαρη
ξύσμα από 2 πορτοκάλια
2 κουταλάκια μαχλέπι
1 κουταλάκι μαστίχα τριμμένη(προαιρετικό)
1 κουταλάκι γλυκάνισο σκόνη(προαιρετικό)
2 βανίλιες
1 κουταλάκι αλάτι
500 γρ γάλα φρέσκο
90 γρ φρέσκια μαγιά η 3 φακελάκια ξερή
220 γρ βιτάμ η βούτυρο ευρωπαϊκό η πρόβειο
4 αυγά σε θερμοκρασία δωματίου
1 αυγό χτυπημένο με λίγο γάλα εβαπορέ για το άλειμμα
φιλε αμυγδάλου
Σε μια λεκάνη ρίξτε τα 200 γρ αλεύρι για τσουρέκι και 700 γρ από το αλεύρι για όλες τις χρήσεις.
Ρίξτε μέσα το ξύσμα,τα μυρωδικά,την ζάχαρη, τις βανίλιες και το αλάτι.
Ανακατέψτε το μείγμα και κάντε μια λακούβα στο κέντρο.
Προθερμάνετε τον φούρνο στους 50 βαθμούς..
Bάλτε το γάλα να ζεσταθεί και τραβήξτε το από τη φωτιά.
Διαλύστε το βιτάμ μέσα στο γάλα ..
Ρίξτε μέσα την μαγιά και ανακατέψτε να διαλυθεί καλά.
Καλά είναι αυτή την διαδικασία να την κάνετε με το χέρι για να τσεκάρετε καλύτερα την θερμοκρασία του γάλακτος .
Αν το γάλα είναι καυτό και δεν το δέχεστε στο χέρι σας θα < κάψει> την μαγιά και δεν θα ανεβούν τα τσουρέκια σας .
Ρίξτε μέσα στην λεκάνη των αλεύρων(στην λακούβα) τα αυγά και μετά σιγά σιγά το γάλα.
Ανακατέψτε με κυκλικές κινήσεις ..
Προσθέστε τα 300 γρ από το αλεύρι για όλες τις χρήσεις και προσθέστε
σταδιακά το υπόλοιπο 260-300 γρ ( περίπου).
Το ζύμωμα -ανακάτεμα παίρνει περίπου 10 λεπτά.
Δεν την κουράζουμε την ζύμη μας .Μόνο τόσο όσο χρειάζεται για να γίνει.
Η ζύμη είναι απαλή και μαλακιά.
Αλείψτε με βιτάμ την λεκάνη που θα βάλετε την ζύμη να φουσκώσει.
Αλείψτε και την ζύμη και σκεπάστε την με μια πετσέτα .Αφήστε να φουσκώσει για 2 ώρες.
Εμείς βάλαμε την ζύμη μέσα στην γάστρα μας ..
Μόλις ο φούρνος ζεστάθηκε στους 50 βαθμούς τον κλείσαμε και βάλαμε μέσα την γάστρα σκεπασμένη με το καπάκι της .
Ανά 15-20 λεπτά τον ανοίγαμε ξανά και τον σβήναμε αμέσως μόλις έσβηνε το φωτάκι του φούρνου.
Ανοίξαμε ενδιάμεσα 3-4 φορές την πόρτα του φούρνου για να δούμε πως φουσκώνει η ζύμη.
Η ζύμη σας σχεδόν θα τριπλασιαστεί σε όγκο..(Eμας ξεχείλισε κυριολεκτικά).
Πιέστε την απαλά με τα δάκτυλα σας να βγάλει τον αέρα της …
Προθερμάνετε τον φούρνο σας στους 160-170 βαθμούς.
Πλάστε τα τσουρέκια στρογγυλά η πλεξούδες.
Μην τα πλάσετε μεγάλα γιατί η ζύμη θα ξαναφουσκώσει.
Βάλτε τα σε ταψιά στρωμένα με χαρτί ψησίματος.
Αφήστε τα να ξαναφουσκώσουν σε ζεστό μέρος για 40 λεπτά .
(Πάνω από τον φούρνο σας είναι το καλύτερο σημείο).
Αλείψτε τα με το μείγμα του αυγού και ρίξτε από πάνω φιλέ αμυγδάλου.
Ψήστε τα τσουρέκια σας για περίπου 20-25 λεπτά …
Βγάλτε τα και αφήστε τα σε πετσέτα να κρυώσουν καλά .
Τυλίξτε τα σε σελοφάν για να διατηρηθούν αφράτα .
ΜΙΚΡΑ ΜΥΣΤΙΚΑ
Τα τσουρέκια είναι σχετικά άγλυκα και αν τα θέλετε πιο γλυκά
πρέπει να προσθέσετε ζάχαρη(50 γρ ακόμα).
Η επιλογή του βουτύρου η της μαργαρίνης είναι δική σας ..
Κάποιοι φίλοι προτιμούν το πρόβειο βούτυρο η το βούτυρο αγελάδος που έχει ιδιαίτερο άρωμα..
Επίσης πρέπει να σας πω ότι μπορείτε για ακόμα πιο πλούσια γεύση να
αντικαταστήσετε το γάλα με κρέμα γάλακτος …
Διαλέξτε το δικό σας άρωμα στα τσουρέκια σας ..
Η φίλη μου Αννα Μαρία που μου έδωσε την αρχική συνταγή τα κάνει μόνο με ξύσμα πορτοκαλιού ..
Εγώ τα έφτιαξα την πρώτη φορά με ξύσμα-μαχλέπι και γλυκάνισο ..
Την δεύτερη φορά με ξύσμα,μαχλέπι και μαστίχα..
Μπορείτε αντί για μαστίχα να βάλετε κακουλέ.
(15-16 σπόρους αλεσμένους -αν βρείτε πράσινο κακουλέ ακόμα καλύτερα)..
Το ζύμωμα σας να είναι κίνηση από κάτω προς τα πάνω(από το κάτω μέρος της λεκάνης προς τα πάνω και δίπλωμα προς το κέντρο)
Ούτε εγώ ούτε η Αννα μαρια ζυμώσαμε με <μπουνιές >..
Και το μυστικό της επιτυχίας είναι στο φούσκωμα ..
Τα τσουρέκια θέλουν ζέστη..
Αυτή η δόση βγάζει 4 μεγάλα τσουρέκια πλεξούδες και έξι στρογγυλά μικρά
(το έκτο λείπει από την φωτο γιατί καταναλώθηκε μόλις βγήκε από τον φούρνο )..
ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ..
ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ!
(Αρχική συνταγή : Αννα Μαρία Νομικού)
(Επιμέλεια – Εκτέλεση συνταγής:Ρένα Κώστογλου) (Φωτογραφίες :Στέλιος Μυλιώτης-Ρένα Κώστογλου-Μόνικα Χρήστου)
Φαίνονται υπέροχα και είμαι σίγουρη έχουν ακόμη καλύτερη γεύση. Καλό Πάσχα να έχουμε και καλή μας επιτυχία σε ότι κάνουμε.
τα εχω κανει ηδη 2 φορες και πραγματικα ειναι υπεροχα.. μεχρι να τελειωσει το πασχα θα τα ξανακανω και αλλες ….Ευχαριστω για τα καλα σας λογια
Φανταστικα ειναι τα τσουρεκια !!! Τα έκανα και έγιναν τέλεια !!! Ευχαριστούμε για τη συνταγή. Έβαλα 100 γραμμάρια ζάχαρη παραπάνω επειδή είμαστε γλυκατζήδες, μαχλέπι, κακουλέ και βούτυρο αγελάδος. Τέλεια !!!
ναστε καλα να τα ξανακανετε του χρονου … ευχαριστουμε που προτιματε τις συνταγες μας
Μόλις ξεφουρνισα και τρώω το πρώτο μου που έκανα γεμιστό με μερεντα!
ναστε καλα να τα ξανακανετε του χρονου … ευχαριστουμε που προτιματε τις συνταγες μας
Φαίνονται πραγματικά φανταστικά κι ετοιμάζομαι να τα φτιάξω. Θα ήθελα να σας ρωτήσω εαν χρειάζεται να φτιάξουμε προζύμι λόγω της νωπής μαγιάς και εάν υπάρχει πρόβλημα εάν τα αφήσω όλη νύχτα να φουσκώσουν. Σας ευχαριστώ πολύ
δεν το εχω κανει … αν το κανεις (με προζυμι) θα ηθελα να μαθω πως βγηκαν
Λοιπόν , πρόκειται για φοβερή συνταγή!!!!! Είχα βδομάδες που διάβαζα κι έψαχνα για τσουρέκια. Τελικά δεν έκανα προζύμι, απλά ενεργοποίησα λίγο τη μαγιά , διαλύοντάς τη σε 1/3 ποτηριού χλιαρό νερό και πρόσθεσα 2 κουταλιές ζάχαρη για 10 λεπτα. Επίσης τα άφησα όλη νύχτα για 8 ώρες περίπου μέσα σε λεκάνη με πολύ καλό αποτέλεσμα. Τέλεια ζύμη. Σας ευχαριστώ πολύ. Την καθιερώνω!!!!
Εγώ τα έκανα τα τσουρέκια αλλά ενώ φουσκωσε πολύ η ζύμη, όταν τα επλασα μου απλωσαν πολύ αντί να φουσκωσουν προς τα πάνω. Να σημειώσω ότι έκανα τα κορδόνια για τις πλεξούδες μακρυά και λεπτα και τα άφησα παραπάνω ωρα να φουσκωσουν αφού τα επλασα. Τι μπορεί να έκανα λάθος; μπορεί να φταίει κατι απο αυτά που σας είπα ότι εκανα;
γιατι τα αφησες παραπανω ωρα ?? ποιος ο λογος??μαλλον αυτο φταιει ..
Καταπληκτικά τσουρέκια, χρόνια είχα να φάω τόσο νόστιμα. Βγήκανε αρκετά ευτυχώς γιατί είμαστε και λαός στο σπίτι. Τα γέμισα με νουτέλα και φουντούκια καβουρντισμένα πριν τα ψήσω και ήτανε κόλαση. Η συνταγή καταχωρήθηκε στις αγαπημένες. Χρόνια πολλά κι ευχαριστώ για τις αναλυτικές οδηγίες.
ναστε καλα να τα ξανακανετε του χρονου …