Η γλουτένη είναι η κύρια πρωτεΐνη τον γνωστότερων δημητριακών και αποτελείται από την γλιαδίνη και τη γλουτενίνη . Αποτελούν το 80% της πρωτεΐνης του σιταριού. Η σίκαλη περιέχει την σικαλίνη και το κριθάρι την χορδελίνη, αλλά αμφότερες παρουσιαζουν μεγάλο ποσοστό ομολογίας (δηλαδή μοιάζουν ανοσολογικά) και γι’ αυτό όταν κάποιος έχει δυσανεξία στην γλουτένη πρέπει να αποφεύγει και αυτά τα δημητριακά. Η γλουτένη επίσης αποτελεί ένα πρόσθετο στις τροφές που παρασκευάζονται βιομηχανικά. Η γλουτένη κάνει τα άλευρα από τους καρπούς που την περιέχουν να είναι ελαστικά (σαν τσίχλα) και να «δένουν» καλύτερα στο μαγείρεμα.
Δυστυχώς, σε αυτήν την πρωτεΐνη, όπως και σε πολλά άλλα συστατικά της διατροφής,υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που έχουν δυσανεξία. Η συχνότητα δυσανεξίας στην γλουτένη στο γενικό πληθυσμό δεν είναι συχνή. Από τις κλινικές μελέτες και την κλινική μου εμπειρία, θα έλεγα ότι πάσχει το 5-10% του πληθυσμού σε κάποιο βαθμό. Από αυτούς ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 10% (δηλαδή το 0,5-1% του γενικού πληθυσμού) πάσχει από μία σοβαρή μορφή που ονομάζεται κοιλιοκάκη (στα αγγλικά: celiac sprue ή celiac disease) ή εντεροπάθεια εκ γλουτένης (στα αγγλικά: gluten enteropathy). Αυτά τα άτομα όταν καταναλώσουν γλουτένη αντιδρούν υπερβολικά με εμετό, διάρροια, κολικούς εντέρου και αφόρητους πόνους στην κοιλιακή χώρα. Η διάγνωση γίνεται με βιοψία του λεπτού εντέρου που δείχνει την σημαντική βλάβη. Σε αυτά τα άτομα η διακοπή γλουτένης πρέπει να είναι αυστηρή και να επιλέγουν την τροφή τους με προσοχή.
Οι υπόλοιποι, που αποτελούν και την πλειονότητα, δεν έχουν τόσο εκρηκτικά συμπτώματα και η βιοψία συχνά βγαίνει αρνητική. Τα συμπτώματα είναι ήπια, όπως διάφορα γαστρεντερικά ενοχλήματα και φουσκώματα που μόνο σπάνια μπορεί να οδηγήσουν το άτομο στο νοσοκομείο, αλλά μετά από απλή αγωγή (παυσίπονα) υπάρχει ύφεση των συμπτωμάτων. Ενίοτε μπορεί να απουσιάζουν τα συμπτώματα εντελώς και το άτομο να μην νιώθει απολύτως καμία ενόχληση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η διάγνωση μπορεί να γίνει με το Τεστ Διατροφικής Δυσανεξίας. Τα καλά νέα είναι ότι σε αυτούς μπορεί η διάγνωση να μην είναι εδραιωμένη και μετά από αποχή από την γλουτένη να αναπτυχθεί ξανά ανοχή ώστε να μπορεί το άτομο να την καταναλώνει μελλοντικά με μέτρο.
Τα άτομα που πρέπει να διακόψουν την γλουτένη πρέπει να διαλέγουν με προσοχή τα προϊόντα που μπορεί να περιέχουν γλουτένη, όπως τα αρτοποιήματα, τα ζυμαρικά, τα γλυκά και άλλα.
ΥΛΙΚΑ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ
1,1/4 φλιτζανιού φυστικοβούτυρο
1 φλυτζάνι καστανή ζάχαρη
2 χτυπημένα αυγά
1 κουταλάκι μπαίκιν πάουντερ
2 βανίλιες η 1,1/2 κουταλάκι του γλυκού εσάνς βανίλιας
3 κουταλιές κακάο σκόνη άγλυκο κοσκινισμένο
1/2 φλιτζανιού άσπρη ζάχαρη
Ανακατέψτε το φυστικοβούτυρο,την καστανή ζάχαρη,1/4 από την άσπρη ζάχαρη,
τα χτυπημένα αυγά ,το μπαίκιν , το κακάο και την βανίλια μέχρι να ενσωματωθούν
καλά και να μην βλέπετε καθόλου αυγά .
Κάντε μικρά μπαλάκια ζύμης .
Κυλήστε τα πάνω στην υπόλοιπη άσπρη ζάχαρη.
Βάλτε τα μπαλάκια σε ταψί που έχετε στρώσει με χαρτί ψησίματος, σε απόσταση το ένα με το άλλο γιατί θα φουσκώσουν.
Ψήστε στους 180 βαθμούς σε προθερμασμένο φούρνο για 12-15 λεπτά.
ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ..
ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ!
(Επιμέλεια – Εκτέλεση συνταγής:Pastry Chef Ρένα Κώστογλου)
(Φωτογραφίες :Στέλιος Μυλιώτης-Ρένα Κώστογλου)